2. Սիլիցիումի ստացումը և քիմիական հատկությունները

\(\)\(\)

Արդյունաբերության մեջ բյուրեղային սիլիցիում ստանում են բարձր ջերմաստիճաններում՝ սիլիցիումի \((IV)\) օքսիդի` $\mathit{Si}{O}_2$, ու ածխի (կոքսի) փոխազդեցությունից:

 

Եթե ածխածինն ավելցուկով է վերցված, ապա ռեակցիայի հետևանքով ստացված սիլիցիումը խիստ աղտոտված է լինում սիլիցիումի կարբիդով (կարբորունդ՝ \(SiC\))

 

Սիլիցիումի \((IV)\) օքսիդը մագնեզիումով, ալյումինով և այլ ակտիվ մետաղներով վերականգնելիս ստացվում է ամորֆ սիլիցիում: Այս դեպքում սիլիցիումի հետ առաջանում է նաև մետաղի սիլիցիդ:

 

 

Մաքուր սիլիցիում ստանում են սիլիցիումի քառաքլորիդը ցինկի գոլորշիներով վերականգնելով:

 

 

Սիլիցիումի ատոմը իրենից ավելի մեծ էլեկտրաբացասականությամբ տարրերի ատոմներին միանալիս հիմնականում դրսևորում է \(+4\) օքսիդացման աստիճան, և \( -4 \)օքսիդացման աստիճան՝ պակաս էլեկտրաբացասականությամբ տարրերի ատոմներին միանալիս:

 

Տաքացված սիլիցիումը (մանրացված) այրվում է թթվածնում առաջացնելով մեծ սիլիցիումի\((IV)\) օքսիդ: Նշված ռեակցիայի հետևանքով անջատվում է մեծ քանակությամբ ջերմություն:

 

Սիլիցիումի և մետաղների փոխազդեցությունից առաջանում են սիլիցիդներ: Օրինակ՝

 

 

 

Սիլանի մոլեկուլի կառուցվածքը

 

Սիլանը թունավոր, անդուր (բորբոսի) հոտով, օդում ինքնաբոցավառվող գազ է:

 

Սիլիցիումը չի լուծվում հանքային թթուներում, սակայն այն փոխազդում է \(1 : 3\) հարաբերությամբ վերցված ազոտական և ֆտորաջրածնական թթուների խառնուրդի հետ: