Երկաթ
images.png
 
Երկաթի կայուն իզոտոպներն են՝
 
Untitled.pnger.png
 
Ատոմի էլեկտրոնային կառուցվածքը հիմնական վիճակում՝
 
Untitled.pngarm.png Screenshot_2.png1.png
 
Միացություններում ցուցաբերում է հիմնականում \(+2\) և \(+3\) օքսիդացման աստիճաններ՝
 
4-w958-05.png
 
Երկաթը բնության մեջ
Երկաթի հինական բնական միացություններն են՝
 
Untitled.pngverjnakan.png1.png11.png
 
Ստացումը
Արդյունաբերության մեջ ստացվում է դոմենյան վառարանում բարձր ջերմաստիճանի պայմաններում երկաթահանքերից`
 
3Fe2Օ 3 + CO = 2Fe3O 4CO2Fe3O 4CO = 3FeO + CՕ2FeO + CO = Fe + CO2

Մաքուր երկաթ ստացվում է բարձր ջերմաստիճանային պայմաններում՝ երկաթի օքսիդները ջրածնով վերականգնելով.
 
Fe2Օ3 + 3H2     2Fe + 3H2O

Երկաթի օքսիդները վերականգնում են նաև ալյումինով (ալյումինաթերմիա).
 
3Fe3Օ 4+ 8AIt°  9Fe + 4AI2Օ3
Ֆիզիկական հատկությունները
192A5318-94DF-47DF-A514-76558E3C801A.jpg
 
Սպիտակ արծաթափայլ ծանր մետաղ է, օժտված ուժեղ մագնիսական հատկություններով, կռելիությամբ և պլաստիկությամբ: Հալվում է \( 1539 ℃\) և եռում է \(2870\ \)\(℃\) ջերմաստիճաններում:
 
Քիմիական հատկությունները
Միջին ակտիվության մետաղ է, օքսիդանում է մինչև \(+3՝\) ուժեղ օքսիդիչների հետ փոխազդելիս.
Օրինակ
2Fe+3Cl2t°2FeCl3
\(+2՝\) համեմատաբար թույլ օքսիդիչներով օքսիդացնելիս.
Օրինակ
Fe + St°>700°C FeSFe + St°<700°C FeS2
Խոնավ օդում երկաթը սովորական պայմաններում փոխազդում է թթվածնի հետ (ժանգոտվում է).
 
4Fe + 3Օ2 + 6H2Օ = 4Fe(OH)3

Ջրի հետ, բարձր ջերմաստիճանում.
 
3Fe + 4H2O = Fe3O4 + 4H2O
 
Խիտ ազոտական և ծծմբական թթուները սովորական ջերմաստիճանում չեն օքսիդացնում երկաթը, ռեակցիան ընթանում է միայն բարձր ջերմաստիճանում:
 
2Fe+6H2SO4=Fe2(SO4)+3SO2+6H2O2
 
Fe+6HNO3=Fe(NO3)+3NO2+3H2O3
 
Երկաթի միացություններից FeOն  և  Fe(OH)2ը հիմնային բնույթի են, փոխազդում են թթուների հետ, իսկ Fe2O3ը և Fe(OH)3ը  օժտված են թույլ արտահայտված ամֆոտեր հատկություններով, ուստի փոխազդում են նաև ալկալիների հետ:
 
Երկաթի \((II)\) հիդրօքսիդը օդում արագ օքսիդանում է` փոխարկվելով երկաթի \((III)\) հիդրօքսիդի.
 
4Fe(OH)2+O2+2H2O=4Fe(OH)3
Աղբյուրները
Լ.Ա.Սահակյան և ուրիշներ, քիմիա 9, Երևան 2015