Մոլեկուլում -2 օքսիդացման աստիճանով թթվածնի ատոմ պարունակող երկտարր այն միացությունները, որոնցում թթվածնի ատոմներն անմիջականորեն միացած են մեկ այլ տարրի ատոմների հետ, իսկ միմյանց հետ միացած չեն, անվանվում են օքսիդներ:
1.Հիմնային օքսիդներ՝ և այլն:
Հիմնային են կոչվում այն օքսիդները, որոնց համապատասխանող հիդրատները հիմքեր են:
Եթե օքսիդ առաջացնող տարրը ալկալիական կամ հողալկալիական մետաղ է կամ այլ մետաղ է, որը ցուցաբերում է այդ օքսիդում նվազագույն վալենտականություն (I,II),ապա օքսիդը որպես կանոն հիմնային է:
նատրիումի օքսիդ՝ կալցիումի օքսիդ՝
պղնձի (\(II\)) օքսիդ՝ պղնձի (\(I\)) օքսիդ՝
երկաթի (\(II\)) օքսիդ՝ մանգանի (\(II\)) օքսիդ՝
2. Թթվային օքսիդներ՝ և ալն:
Թթվային են կոչվում այն օքսիդները, որոնց համապատասխանող հիդրատները թթուներ են:
Եթե օքսիդ առաջացնող տարրը ոչ մետաղ է, ապա այդ օքսիդը հիմնականում՝ թթվային է:
Եթե օքսիդ առաջացնող տարրի ատոմը ցուցաբերում է մետաղական հատկություն և առավելագույն վալենտականություն (V-VIII), ապա oքսիդը թթվային է:
ֆոսֆորի (\(V\)) օքսիդ՝ քրոմի (\(VI\)) օքսիդ՝
3.Երկդիմի (ամֆոտեր) օքսիդներ՝ և այլն:
Նյութերը, որոնք ցուցաբերում են և թթվային, և հիմնային հատկություններ,անվանվում են երկդիմի (ամֆոտեր):
Եթե օքսիդ առաջացնող տարրը ցուցաբերում է մետաղական հատկություններ և բարձր վալենտականություն (III, IV), ապա օքսիդը երկդիմի է:
ալյումինի օքսիդ՝ ցինկի օքսիդ՝
քրոմի (\(III\)) օքսիդ՝ բերիլիումի օքսիդ՝
4.Անտարբեր (աղ չառաջացնող) օքսիդներ` և այլն
Ոչ մետաղների օքսիդները, որոնք թթուների ու հիմքերի հետ սովորական պայմաններում չեն փոխազդում, կոչվում են անտարբեր օքսիդներ:
սիլիցիումի (\(II\)) օքսիդ՝ ածխածնի (\(II\)) օքսիդ՝
Օքսիդների ստացման եղանակները
Օքսիդներն ստացվում են.
1. թթվածնի հետ պարզ և բարդ նյութերի փոխազդեցությունից (հիմնականում`տաքացնելիս).
2. թթվածին պարունակող որոշ բարդ նյութերի՝ տաքացման պայմաններում քայքայվելիս.
3.աղի ու թթվի փոխազդեցությունից.