ֆունկցիայի հատկությունները
Ցանկացած թվի քառակուսին կարելի է հաշվել: Սա նշանակում է, որ գոյություն ունի ֆունկցիան, որը որոշված է ցանկացած իրական թվի համար:
Օգտվելով նրա գրաֆիկից՝ պարաբոլից, պարզենք այդ ֆունկցիայի հատկությունները:
1. ֆունկցիան որոշված է բոլոր իրական թվերի համար՝ ֆունկցիայի որոշման տիրույթը ամբողջ թվային առանցքն է՝
2. \(y = 0\) եթե \(x = 0\), \(у > 0\) եթե : Ֆունկցիան ընդունում է միայն դրական արժեքներ և միայն զրո կետում նրա արժեքը հավասար է զրոյի: Սա երևում է պարաբոլի տեսքից (ամբողջ գրաֆիկը գտնվում է \(x\))-երի առանցքից վեր):
Այս հատկությունը ակնհայտ է նաև առանց գրաֆիկի օգնության: Իրոք, եթե , ապա
3. ֆունկցիան անընդհատ է ամբողջ թվային առանցքի վրա:
4. Ֆունկցիայի փոքրագույն արժեքը \(0\) -ն է՝ (հասնում է \(х = 0\) կետում) և չունի մեծագույն արժեք՝ գոյություն չունի:
5. ֆունկցիան սահմանափակ է ներքևից և սահմանափակ չէ վերևից:
6. ֆունկցիան նվազում է ճառագայթի վրա և աճում է ճառագայթի վրա:
7. ֆունկցիայի արժեքների բազմությունը օրդինատների առանցքի դրական ճառագայթն է՝
Հինգերորդ հատկության մեջ խոսվում է ֆունկցիայի սահմանափակության մասին: Սահմանենք այդ գաղափարը:
\(у = f(x)\) ֆունկցիան անվանում են ներքևից սահմանափակ, եթե նրա բոլոր արժեքները մեծ են որոշակի թվից: Դա նշանակում է, որ ֆունկցիայի գրաֆիկը ընկած է \(x\) -երի առանցքին զուգահեռ որևէ ուղղից վեր (անվերջ չի շարունակվում դեպի ներքև):
Ուրեմն՝ ֆունկցիան սահմանափակ է ներքևից:
\(у = f(x)\) ֆունկցիան անվանում են վերևից սահմանափակ, եթե նրա բոլոր արժեքները փոքր են որոշակի թվից: Դա նշանակում է, որ ֆունկցիայի գրաֆիկը ընկած է \(x\) -երի առանցքին զուգահեռ որևէ ուղղից ներքև (անվերջ չի շարունակվում դեպի վեր):
Տեսնում ենք, որ պարաբոլն անվերջ շարունակվում է դեպի վեր: Ուրեմն, ֆունկցիան վերևից սահմանափակ չէ:
Աղբյուրները
Ս. Մ. Նիկոլսկի, Մ.Կ. Պոտապով, Ն.Ն. Րեշետնիկով, Ա.Վ. Շեվկին, Հանրահաշիվ, 8-րդ դասարան, Անտարես, 2012: