Տարբեր հայտարարներով կոտորակների գումարումը, միանդամներ
Սովորական կոտորակները գումարելու (հանելու) համար, նախ և առաջ պետք է կոտորակները բերել ընդհանուր հայտարարի, ապա գումարել (հանել) կոտորակների համարիչները:
Կոտորակների ընդհանուր հայտարարը բոլոր կոտորակների հայտարարների ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկն է (ամենափոքր թիվը, որը բաժանվում է բոլոր հայտարարների վրա):
Նման կերպ են վարվում նաև հանրահաշվական կոտորակները գումարելիս կամ հանելիս:
Դիտարկենք այն դեպքը, երբ հանրահաշվական կոտորակների հայտարարները իրարից տարբեր միանդամներ են, օրինակ այսպիսի՝
Այդպիսի հանրահաշվական կոտորակները գումարելու կամ հանելու համար պետք է՝
- գտնել ընդհանուր հայտարարը,
- որոշել յուրաքանչյուր կոտորակի լրացուցիչ արտադրիչը (ընդհանուր հայտարարի բերելիս),
- գումարել կամ հանել նոր կոտորակների համարիչները,
- հնարավորինս կրճատել ստացված կոտորակը:
Օրինակ
Կատարենք այս գումարումը՝
Ընդհանուր հայտարարը -ն է:
Քանի, որ \(=\) և \(=\) , ապա առաջին կոտորակի լրացուցիչ արտադրիչը կլինի \(2\)-ը, իսկ երկրորդինը՝ \(ab\)-ն՝
Ուշադրություն
Ընդհանուր հայտարարը միանդամ է, որի գործակիցը հավասար է բոլոր հայտարարների գործակիցների ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկին և պարունակում է բոլոր հայտարարներում եղած, ամենամեծ աստիճաններով վերցված, բոլոր փոփոխականները:
Աղբյուրները
Ս. Մ. Նիկոլսկի, Մ.Կ. Պոտապով, Ն.Ն. Րեշետնիկով, Ա.Վ. Շեվկին, Հանրահաշիվ, 8-րդ դասարան, Անտարես, 2012: