Օքսիդներ
Թթվածնի և այլ նյութերի միջև տեղի ունեցող քիմիական ռեակցիաներն անվանում են օքսիդացման ռեակցիաներ, իսկ դրանց հետևանքով ստացվող նյութերը՝ օքսիդներ:
Այն բարդ նյութերը, որոնք կազմված են երկու տարրի ատոմներից, որոնցից մեկը թթվածինն է, կոչվում են օքսիդներ:
Օքսիդներ կարող են առաջանալ և՛ մետաղների, և՛ ոչ մետաղների՝ թթվածնի հետ միացումից:
Օրինակ
-ածխածինը՝ \((C)\)-ն միանալով թթվածնին առաջացնում է ածխածնի օքսիդ կամ ածխաթթու գազ՝ :
-պղինձը՝ \((Cu )\) -ը միանալով թթվածնին առաջացնում է պղնձի օքսիդ՝ \(CuO\):
Օքսիդների ստացումը և դրանց վիճակը
Ուշադրություն
Օքսիդները սովորական պայմաններում կարող են լինել պինդ, հեղուկ և գազային:
Մետաղների օքսիդները սովորական պայմաններում պինդ նյութեր են:
Ոչ մետաղների օքսիդները սովորական պայմաններում կարող են լինել.
-պինդ՝
- հեղուկ՝
- գազ՝
Օքսիդները ստացվում են ոչ միայն պարզ, այլ նաև բարդ նյութերը թթվածնով օքսիդացնելիս։
Օրինակ
Բ նական գազը բարդ նյութ է, որի այրման ժամանակ ստացվում է երկու տեսակի օքսիդ՝ ջուր՝ և ածխաթթու գազ՝ ։
Օքսիդները մեր շրջապատում: Դրանց կիրառությունը
Մեր շրջապատում կան բազմաթիվ օքսիդներ՝ ջուր՝ (ջրածնի օքսիդ), ածխաթթու գազ՝ (ածխածնի օքսիդ), ավազ՝ (սիլիցիումի օքսիդ) և այլն։ Բազմաթիվ հանքատեսակներ նույնպես պարունակում են օքսիդներ։
Շինարարության մեջ կիրառվում են չհանգած կիրը ՝ \(CaO\) և ավազը՝ : Դրանք կիրառվում են նաև ցեմենտի, բետոնի և ապակու արտադրությունում:
Խեցեգործության մեջ և մետաղական ալյումին ստանալիս օգտագործում են կավի հիմնական բաղադրամասը՝ ալյումինի օքսիդը՝ , իսկ երկաթի օքսիդից՝ -ից ստանում են երկաթ՝ \((Fe)\):
Նորագույն կապի միջոցներում կիրառվող մանրաթելերը պատրաստվում են բարձր մաքրությամբ սիլիցիումի և ալյումինի օքսիդներից:
Հանքային ջրերի գազավորման և հրուշակեղենի արտադրության մեջ լայն կիրառություն ունի ածխաթթու գազը՝ -ը:
Կան նաև թունավոր օքսիդներ. ծծմբի օքսիդը՝ , ազոտի օքսիդը՝ , շմոլ գազը \((CO)\), արսենի օքսիդը՝ մկնդեղը՝ :
Աղբյուրները
1. Բնագիտություն 6: Հանրակրթական դպրոցի 6-րդ դասարանի դասագիրք /Գ. Պետրոսյան, Լ. Գրիգորյան, Ա. Կարապետյան, Գ Ալեքսանյան, Երևան -2013, Զանգակ հրատարակչություն
2. Բնագիտություն 6: Հանրակրթական դպրոցի 6-րդ դասարանի դասագիրք / Է. Ղազարյան,Ա. Թռչունյան, Գ. Մելիքյան, Հ.Խաչատրյան.– Եր.: Աստղիկ գրատուն, 2013 թ.