Մետաղների օքսիդներում թթվածին տարրի ատոմը (ատոմները) միացած է մետաղ տարրի ատոմի (ատոմների) հետ:
Օրինակ՝ և այլն:
Մետաղների օքսիդները սովորական պայմաններում պինդ նյութեր են:
Մագնեզիումի օքսիդ Պղնձի օքսիդ Քրոմի(\(III\)) օքսիդ
Մետաղների օքսիդները, որոնց համապատասխանում են հիմքեր, անվանում են հիմնային օքսիդներ:
Օրինակ՝ և այլն:
Եթե մետաղը տարբեր օքսիդացման աստիճան է դրսևորում, ապա որպես կանոն ցածրագույն օքսիդացման աստիճաներին են համապատասխանում հիմնային օքսիդներ:
Օրինակ՝ քրոմը առաջացնում է երեք օքսիդ՝ , որոնցից միայն է հիմնային օքսիդ:
Պարբերական համակարգի I Ա և II Ա (բացի բերիլիումից և մագնեզիումից) մետաղների օքսիդները փոխազդում են ջրի հետ՝ առաջացնելով համապատասխան լուծելի հիմքեր:
Օրինակ՝
Հիմքերը բարդ նյութեր են, որոնք կազմված են մետաղի ատոմներից և մեկ կամ մի քանի հիդրոքսոներից՝ OH խմբից:
Հիմքերի բաղադրությունն արտահայտվում է հետևյալ ընդհանուր բանաձևով՝
Լուծելի հիմքերը անվանվում են ալկալիներ:
Օքսիդներ և լուծելի հիմքեր՝ ալկալիներ.
Հիմնային օքսիդի բանաձևը և անվանումը | Լուծելի հիմքի ալկալու բանաձևը և անվանումը |
` նատրիումի օքսիդ | ` նատրիումի հիդրօքսիդ |
՝ կալիումի օքսիդ | ` կալիումի հիդրօքսիդ |
` լիթիումի օքսիդ | ՝ լիթիումի հիդրօքսիդ |
՝ ցեզիումի օքսիդ | ՝ ցեզիումի հիդրօքսիդ |
՝ կալցիումի օքսիդ | ՝ կալցիումի հիդրօքսիդ |
՝ ստրոնցիումի օքսիդ | ՝ ստրոնցիումի հիդրօքսիդ |
՝ բարիումի օքսիդ | ՝ բարիումի հիդրօքսիդ |
Ուշադրություն
Ալկալիները տաքացնելիս չեն քայքայվում
Անլուծելի օքսիդների և նրանց համապատասխան հիմքերի միջև կապ հաստատվում է քայքայման ռեակցիայով: Տաքացնելիս այդ հիմքերը քայքայվում են՝ առաջացնելով համապատասխան օքսիդը:
Օրինակ՝