Մեծությունների չափումը
Մենք արդեն գիտենք, թե ինչպես են չափում երկարությունները, մակերեսները, զանգվածները, արագությունները: Հիշենք, օրինակ, թե ինչպես են չափում հատվածի երկարությունը:
Առաջին հերթին պետք է ունենալ չափման միավորն ու գործիքը:
Վերցնենք սմ բաժանումներով քանոն և նրա միջոցով փորձենք չափել հատվածի երկարությունը:
Տեսնում ենք, որ հատվածի երկարությունը մեծ է սմ-ից և փոքր է սմ-ից:
Եթե համարենք, որ
1. սմ, ապա մենք հաշված կլինենք հատվածի երկարության մոտավոր արժեքը պակասորդով:
2. սմ, ապա մենք հաշված կլինենք հատվածի երկարության մոտավոր արժեքը հավելուրդով:
Այս դեպքում ասում են, որ սմ-ը և սմ-ը հատվածի մոտավոր արժեքներն են սմ-ի ճշգրտությամբ:
Ուշադրություն
հատվածի երկարության ճշգրիտ և մոտավոր արժեքների տարբերությունը չի կարող սմ-ից ավելի լինել:
Ինչպե՞ս կարելի է մեծացնել չափումների ճշգրտությունը:
Պետք է մանրացնել չափման սանդղակը, այսինքն՝ փոքրացնել չափման միավորը:
Օրինակ՝ եթե հատվածի երկարությունը չափեինք միլիմետրերով, ապա կստանայինք հատվածի երկարության ճշգրիտ արժեքը՝ մմ:
Մեծության ճշգրիտ և մոտավոր արժեքների տարբերությունը կոչվում է չափման սխալանք:
Օրինակ՝ եթե համարում ենք, որ սմ, ապա մեր չափման սխալանքը կլինի՝ մմ:
Իսկ եթե համարել, որ սմ, ապա սխալանքը կլինի՝ մմ:
Տեսնում ենք, որ առաջին չափումն ավելի ճշգրիտ է:
Դիտարկենք երկարության չափման մեկ այլ օրինակ:
Օրինակ
Դիցուք հեռավորությունը երկու քաղաքների միջև \(7980\) կմ է:
Համարելով, որ հեռավորությունը քաղաքների միջև \(8000\) կմ է, մենք կստանանք մոտավոր արժեք հավելուրդով և թույլ տված կլինենք կմ սխալանք:
Իսկ եթե համարենք, որ հեռավորությունը քաղաքների միջև \(7900\) կմ է, մենք կստանանք մոտավոր արժեք պակասորդով և թույլ տված կլինենք ավելի մեծ սխալանք՝ կմ:
Մոտավոր հաշվարկի դեպքում օգտագործում են հետևյալ գրելաձևը՝
Աղբյուրները
Բ. Նահապետյան, Ա. Աբրահամյան, Մաթեմատիկա 6-րդ դասարան, ՄԱՆՄԱՐ, 2012: