Արդեն գիտենք երկարության չափման միավորները, օրինակ՝ :
Գիտենք նաև հարթ պատկերների մակերեսների չափման միավորները, օրինակ՝ :
Տարածական մարմինների դեպքում չափում են նաև ծավալը և դրա համար պետք են համապատասխան չափման միավորները:
Որպես ծավալի չափման միավոր ընդունում են այն խորանարդի ծավալը, որի բոլոր կողերը հավասար են \(1\) երկարության չափման միավորի:
Արտասանում ենք այսպես՝ խորանարդ միլիմետր, խորանարդ սանտիմետր, խորանարդ դեցիմետր, խորանարդ մետր, խորանարդ կիլոմետր:
Հեղուկների ծավալները չափելիս հաճախ, որպես չափման միավոր օգտագործում են լիտրը:
Եթե չափում ենք ուղղանկյունանիստի ծավալը, ապա պետք է պարզենք, թե քանի՞ փոքր (միավոր) խորանարդ է տեղավորվում նրա մեջ:
Օրինակ
Դիցուք ուղղանկյունանիստի հիմքում \(3\) սմ և \(4\) սմ կողմերով ուղղանկյուն է: Այդ ուղղանկյունը ծածկելու համար պետք է \(3·4 = 12\) հատ փոքր քառակուսի: Նրանք ծածկում են ուղղանկյունանիստի առաջին շերտը:
 |  |
Ուղղանկյունանիստի բարձրությունը որոշում է, թե քանի՞ շերտ պիտի ծածկել:
 |  |
Եթե բարձրությունը \(3\) սմ է, ապա ուղղանկյունանիստն ունի \(3\) շերտ: Արդյունքում, ամբողջ ուղղանկյունանիստը լցնելու համար ընդամենը պետք է \(3·3·4 = 36\) փոքր խորանարդ: Սա նշանակում է, որ ուղղանկյունանիստի ծավալը \(36\ սմ³\) է:
Տեսանք, որ իմանալով խորանարդի երեք կողերը՝ չափումները, կարողանում ենք հաշվել ուղղանկյունանիստի ծավալը:
Դիցուք \(a\)-ն, \(b\)-ն և \(c\)-ն ուղղանկյունանիստի չափումներն են, ապա ուղղանկյունանիստի ծավալը կարելի է հաշվել \(V = a·b·c\) բանաձևով:
Աղբյուրները
Բ. Նահապետյան, Ա. Աբրահամյան, Մաթեմատիկա 5-րդ դասարան, Մակմիլան-Արմենիա, 2006: