Բազմանիշ թվի բաժանումը երկնիշ թվի վրա
Բազմանիշ թիվը երկնիշ թվի բաժանելիս օգտագործում են բաժանման անկյունաձև եղանակը:
Այդ եղանակի քայլերը հասկանանք օրինակի վրա:
Օրինակ
\(15792\) հնգանիշ թիվը բաժանենք \(28\) երկնիշ թվի վրա:
Նկարագրենք կատարված քայլերը:
1. Ձախից սկսած \(15792\) հնգանիշ թվում վերցնում ենք այնքան թվանշան, որ ստացված թիվը լինի \(28\)-ից մեծ: Դա \(157\)-ն է:
2. \(157\)-ը բաժանում ենք \(28\)-ի և ստանում ենք քանորդի առաջին թվանշանը՝ \(5\)-ը:
3. \(28\)-ը բազմապատկում ենք \(5\)-ով և արդյունքը՝ \(140\)-ը ձախից գրում \(15792\)-ի տակ:
4. \(157\)-ից հանում ենք ստացված արդյունքը` \(140\)-ը և դրան կցագրելով մնացած թվանշանները (մեր օրինակում \(92\)-ը), ստանում ենք \(1792\):
Սա արդեն քառանիշ թիվ է: Դրա նկատմամբ նույնությամբ կատարում նախորդ քայլերը:
5. Ձախից սկսած \(1792\) քառանիշ թվում վերցնում ենք այնքան թվանշան, որ ստացված թիվը լինի \(28\)-ից մեծ: Դա \(179\)-ն է:
6. \(179\)-ը բաժանում ենք \(28\)-ի և ստանում ենք քանորդի երկրորդ թվանշանը՝ \(6\)-ը:
7. \(28\)-ը բազմապատկում ենք \(6\)-ով և արդյունքը՝ \(168\)-ը ձախից գրում \(1792\)-ի տակ:
8. \(179\)-ից հանում ենք ստացված արդյունքը` \(168\)-ը և դրան կցագրելով մնացած թվանշանը (մեր օրինակում \(2\)-ը), ստանում ենք \(112\):
Սա արդեն եռանիշ թիվ է:
9. \(112\)-ը բաժանելով \(28\)-ի ստանում ենք քանորդի վերջին թվանշանը՝ \(4\)-ը:
Քայլերը պիտի աստիճանաբար կատարել այնքան անգամ, մինչև հերթական հանման արդյունքում ստացվի \(0\):
Պատասխան՝ :
Ուշադրություն
Նկատենք, որ առաջին չորս քայլերից հետո սկզբնական \(15792\) հգանիշ թվից մանց \(1792\) քառանիշ թիվը, իսկ հաջորդ նմանատիպ չորս քայլեց հետո մնաց \(112\) եռանիշ թիվը:
Այսինքն, քայլերի արդյունքում պակասում են բաժանելիի թվանշանները:
Աղբյուրները
Ս. Մկրտչյան, Ս. Իսկանդարյան, Ա. Աբրահամյան, Ռ. Սարգսյան, Մաթեմատիկա 4-րդ դասարան, Զանգակ, 2013