Բազմության գաղափարը
Բազմությունը որևէ առարկաների, իրերի, գաղափարների հավաքածու է, որոնք կոչվում են այդ բազմության տարրեր:
Բազմությունը բաղկացած է տարրերից. դա գրում են ձևավոր փակագծերի միջոցով՝
Եթե \(a\)-ն \(A\) բազմության տարր է, ապա ասում են՝ «\(a\)-ն պատկանում է \(A\)-ին» և գրում պատկանելիության նշանի միջոցով՝ : նշանը ցույց է տալիս, որ տարրը չի պատկանում բազմությանը:
Օրինակ՝ նշանակում է, որ \(-8\) թիվը չի պատկանում բնական թվերի բազմությանը:
Բազմության տարրերի հերթականությունը կարևոր չէ:
Օրինակ՝ բազմությունները նույն են, կամ հավասար են:
Երկու բազմություններ անվանում են հավասար, եթե նրանք բաղկացած են միևնույն տարրերից:
Ոչ մի տարր չպարունակող բազմությունը անվանում են դատարկ բազմություն և նշանակում են նշանով:
Վերջավոր թվով տարրերից բաղկացած բազմությունը կոչվում է վերջավոր բազմություն:
Օրինակ՝ մեկ \(a\) տարրից բաղկացած բազմությունը վերջավոր է:
Բնական թվերի բազմությունը վերջավոր չէ կամ անվերջ է:
Դիտարկենք բազմությունների տրման եղանակները:
Նկարագիրը բառերով | Նկարագիրը տարրերի տրման միջոցով |
Տասնորդական համակարգի նիշեր | |
Լատինական այբուբենի առաջին չորս տառեր | |
հավասարման արմատներ | |
Բնական թվերի բազմություն | |
\(10\)-ից մեծ թվերի բազմություն |
Բազմության տարրերից, տարբեր խմբավորումներով, կարելի է կազմել նոր բազմություններ:
Օրինակ՝ երեք տարրանոց բազմությունից կարելի է կազմել մեկ և երկու տարրանոց ենթաբազմություններ՝
Եթե \(A\) բազմության ցանկացած տարր հանդիսանում է նաև \(B\) բազմության տարր, ապա ասում են, որ \(A\)-ն \(B\) բազմության ենթաբազմություն է և գրում են՝
Մասնավորապես՝ բազմությունը իր ենթաբազմությունն է՝
Ուշադրություն
Չխառնես և նշանները:
Օրինակ՝ այս գրառումը ճիշտ է, քանի որ \(3\) թիվը հանդիսանում է բազմության տարր: Իսկ գրառումը ճիշտ չէ՝ ձախ մասում թիվ է, իսկ պետք է բազմություն լինի:
Աղբյուրները
Ս. Մ. Նիկոլսկի, Մ.Կ. Պոտապով, Ն.Ն. Րեշետնիկով, Ա.Վ. Շեվկին, Հանրահաշիվ, 7-րդ դասարան, Անտարես, 2011: