2. Մարմնի զանգվածը

 

Սայլակին ամրացնենք առաձգական թիթեղ, որը ճկված է և կապված է թելով, ճկված թիթեղը հպենք նույն սայլակից: Այրենք թելը՝ երկու սայլակներն էլ սկսում են շարժվել հակադիր ուղղություններով, տեղափոխվելով նույն հեռավորության վրա:

 

Փոխենք փորձի պայմանները՝ ճկված թիթեղին հպենք այլ սայլակ:

 

Թելն այրելուց հետո թիթեղն ուղղվում է: Այս դեպքում, երբ սայլակները տարբեր են, տարբեր են նաև դրանց ձեռք բերած արագությունները:

 

Եթե փոխազդեցության ժամանակ մի մարմինն իր արագությունն ավելի քիչ է փոխում, քան մյուսը, ասում են, որ այն ավելի իներտ է:

Բոլոր մարմիններն օժտված են այնպիսի հատկությամբ, որ նրանց արագությունն ակնթարթորեն չի կարելի փոխել: Օրինակ, շարժումը սկսող մարզիկի, ավտոմեքենայի, ինքնաթիռի արագությունն աստիճանաբար է աճում: 

 

Ակնթարթորեն չի կարող կանգնել նաև շարժվող մարմինը: Օրինակ, արգելակող ավտոմեքենան մինչև կանգ առնելը որոշ ճանապարհ է անցնում, և դա պետք է հաշվի առնել վթարներից խուսափելու համար:

Ակնթարթորեն չի փոխվում նաև մարմնի շարժման ուղղությունը: 

Մարմնի այդ հատկությունը կոչվում է իներտություն:

 

Դիցուք վերը նշված փորձի սայլակներից առաջինը ձեռք է բերել $v_1$ արագություն, իսկ երկրորդը` $v_2$: Նշանակենք սայլակների զանգվածները $m_1$ և $m_2$:

 

Քանի անգամ $v_2$ -ը փոքր է $v_1$-ից, այնքան անգամ երկրորդ սայլակն իներտ է առաջինից և, հետևաբար, այնքան անգամ ավելի մեծ զանգված ունի, քան առաջինը`

 

$m_2$$=\frac{v_1}{v_2}\cdot m_1$ կամ $m_1{v}_1=m_2{v}_2$

 

Գործնականում օգտագործվում են նաև զանգվածի այլ միավորներ՝
\(1\ տ = 1000\ \)կգ, \(1\ գ = 0,001\) կգ, \(1\) մգ \(= 0,000001\) կգ։

Թանկարժեք քարերի զանգվածն արտահայտում են կարատներով՝ \(1\) կարատ \(= 0,2\) գ:

 

Մարմնի զանգվածը որոշելու համար տարբեր եղանակներ կան, որոնցից ամենատարածվածը կշռելն է։

 

Կշռելու համար օգտագործում են կշեռքներ: